Το πρώτο βήμα για την επίτευξη θερμικής άνεσης σε ένα κτίριο είναι η κατανόηση της σχέσης μεταξύ των επικρατουσών κλιματικών συνθηκών της περιοχής και των επιθυμητών συνθηκών για άνετη διαβίωση. Τα κτίρια εκτίθενται σε ένα μεγάλο εύρος κλιμάτων που ποικίλλει από το πολικό έως και εκείνο της ερήμου. Οι επικρατούσες κλιματικές συνθήκες (οι οποίες τελικά διαμορφώνουν το κλίμα) μπορεί να αφορούν μια διευρυμένη περιοχή (ήπειρος, χώρα κ.λπ.), μια χωρικά μικρότερη περιοχή (ακτογραμμή) ή ακόμα και μια μικρή διαμόρφωση του τοπογραφικού ανάγλυφου (χαράδρα, λόφος, κοιλάδα). Από τις παραμέτρους που που διαμορφώνουν το κλίμα μιας μικρότερης ή μεγαλύτερης περιοχής, η σημαντικότερη,  όσον αφορά τον σχεδιασμό ενός κτιρίου, είναι ο προσανατολισμός ως προς τον ήλιο.

Ο ήλιος μπορεί να είναι «φίλος» ή «εχθρός» για ένα κτίριο γιατί ένας λανθασμένος κλιματικός σχεδιασμός των κτιρίων, πολύ συχνό φαινόμενο στη «μοντέρνα» αρχιτεκτονική, μπορεί να προκαλέσει υπερθέρμανσή τους. Αυτό παρατηρείται ακόμα και σε περιοχές με ήπιο ή ψυχρό κλίμα, όπου, εκ των πραγμάτων, δεν θα έπρεπε να υφίστανται τέτοιου είδους προβλήματα. Οι σχεδιαστές θα πρέπει να κατανοήσουν και να σεβαστούν την ενέργεια που τους παρέχει ο ήλιος για να μπορέσουν να σχεδιάσουν σωστά παθητικά ηλιακά κτίρια. Η δωρεάν ηλιακή ενέργεια εάν αξιοποιηθεί κατάλληλα μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες των κτιρίων, χωρίς να επιβαρύνει τα οικονοκά και την άνεση των κατοίκων τους.

Για τον σωστό σχεδιασμό ενός κτιρίου, ο σχεδιαστής του θα πρέπει να γνωρίζει 5 στοιχεία:

1. την ισχύ της ηλιακής ακτινοβοίας στον χώρο δόμησης, κατά τις εποχές του έτους.
2. σε ποιο σημείο του ορίζοντα θα βρίσκεται ο ήλιος κατά τις διαφορετικές εποχές του έτους, σε σχέση με τον χώρο δόμησης.
3. πόση από τη παρεχόμενη από τον ήλιο θερμότητα θα χρειαστεί ένα κτίριο, στις διαφορετικές εποχές του έτους, ώστε οι χρήστες του να αισθάνονται άνετα μέσα σε αυτό.
4. τη θερμοχωρητικότητα του κτιρίου σε σχέση με τη διαθέσιμη ηλιακή ενέργεια, ώστε να καλύπτονται οι ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου.
5. ποιες είναι οι επιπλέον απαιτήσεις για τον έλεγχο της παρεχόμενης ενέργειας από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, τη μεταφορά ή την αγωγιμότητα της σε ένα κτίριο. Κυρίως όμως πώς θα επιτευχθεί ο έλεγχος και η διαχείριση του πλεονάσματος της ενέργειας (αερισμός, απόδοση κτιριακού κελύφους κ.λπ.).

Μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν την πρόσπτωση ή την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας στην τοποθεσία, είναι:

• το γεωγραφικό πλάτος της τοποθεσίας
• το υψόμετρο και ο προσανατολισμός της τοποθεσίας
• η επιπλέον σκίαση ως αποτέλεσμα της ύπαρξης κατασκευών και βλάστησης γύρω από το κτίριο
• οι κλιματικές συνθήκες της περιοχής.

πολύτιμες συμβουλές και πληροφορίες σχετικά με το βιοκλιματικό σχεδιασμό κτιρίων και τις εφαρμογές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορείτε να βρείτε στο ecoδομείν.

(φωτογραφία angelica aufrais)