γλιστρίδα έφαγες;

Το Σαββατοκύριακο ήμουν στην αγαπημένη μου Μάνη, απολαμβάνοντας τα κρυστάλλινα νερά της, κυριολεκτικά από το πρωί ως το βράδυ. Η δεύτερη καλύτερη απόλαυση του μέρους, μετά τη θάλασσα, είναι το φαγητό! Ζουμερές τομάτες, σπιτικές πατάτες, τηγανισμένες σε ντόπιο ελαιόλαδο, ψητό χταποδάκι και τόσες άλλες λιχουδιές.

Το μεσημέρι, λοιπόν, της Δευτέρας καθόμουν με μια τρομερή γιαγιά της περιοχής που διατηρεί το τεράστιο μποστάνι της για να ταΐζει την οικογένεια της και όλους εμάς που επισκεπτόμαστε το οικογενειακό τους μαγαζί. Η κυρά Πινιώ κρατά σπόρους τομάτας, μαρουλιού και άλλων ζαρζαβατικών τα τελευταία 50 χρόνια για να μπορεί ακόμα και σήμερα να καλλιεργεί τις απίστευτες λεπτόφλουδες ντοματούλες που όπως η ίδια λέει «είναι γλυκές σαν καρπούζι». Προσπαθώντας να μάθω λίγα από τα μυστικά της προσφέρθηκα να τη βοηθήσω να καθαρίσει την τρυφερή γλιστρίδα που είχε κόψει μόλις από το μποστάνι, για να τη ρίχνουν άφθονη πάνω από τις πλούσιες τοματοσαλάτες τους.

Δεν θα σας πω ακόμα όλα τα μυστικά που μου είπε, αλλά θα σας πω λίγα λόγια για αυτό το μαγικό χορταράκι που φυτρώνει παντού την καλοκαιρινή περίοδο. Η γλιστρίδα ή αντράκλα είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης την αναφέρει ως Ανδράκλη και τη συνιστά για τον πονοκέφαλο, το έλκος του στομάχου και τις παθήσεις της σπλήνας και των ματιών. Πλούσια σε βιταμίνη C, περιέχει ακόμα ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και λιπαρά οξέα όπως το λινολεϊκό οξύ. Φυτρώνει κάθε χρόνο την καλοκαιρινή περίοδο και μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι τα 20 εκ.. οι βλαστοί της έρπουν, είναι λείοι και σαρκώδεις και έχουν κοκκινωπό χρώμα. Τα φυλλαράκια της σχηματίζουν ρόδακα, έχουν μήκος 2-3 εκ. και σαρκώδη υφή.

Θα βρείτε άφθονη σε μποστάνια που ποτίζονται γιατί έχει τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζεται εύκολα. Τρώγεται ωμή με λαδόξιδο, μέσα στη σαλάτα ή αναμεμιγμένη με γιαούρτι, αλλά και μαγειρευτή (γιαχνί) με κοτόπουλο!

 

άγρια χόρτα :: αγριοζοχός

Τα άγρια χόρτα θεωρούνται λιχουδιά τόσο στα εστιατόρια που τα σερβίρουν όσο και στους μανάβηδες που τα πουλάνε. Οι τιμές τους, δε, είναι αντίστοιχες άλλων gourmet προϊόντων. Αν μας έβλεπε η γιαγιά μας την ώρα που ανοίγουμε το πορτοφόλι, μάλλον θα έβαζε τα γέλια. Και θα είχε δίκιο! Ας γνωρίσουμε λοιπόν σήμερα τον ζοχό που φυτρώνει κυριολεκτικά παντού και είναι το πιο διάσημο χόρτο του χειμώνα.

Ο ζοχός  Urospermum picroides είναι ένα ετήσιο ποώδες φυτό που φτάνει σε ύψος τα 20- 50 εκ. Έχει βαθιές ρίζες για αυτό και θεωρείτε δύσκολο ζιζάνιο και τόσο οι ρίζες όσο και οι βλαστοί του περιέχουν γαλακτώδη χυμό. Τα φύλλα του σχηματίζουν ροζέτα (ξεκινούν από το κέντρο και μοιάζουν σαν ακτίνες ενός νοητού κύκλου), είναι επιμήκη και οδοντωτά και έχουν μαχύ κόκκινο μίσχο και κεντρικό νεύρο.  Τα άνθη του φύονται πάνω σε μακρύ μίσχο που ξεκινά και αυτός από το κέντρο της ροζέτας και είναι μικρά και κίτρινα.

Η περίοδος συλλογής του είναι από το φθινόπωρο έως το τέλος της άνοιξης και η γεύση του είναι πικρούτσικη. Ταιριάζει πολύ με λεμόνι και λάδι. Κατά τη συλλογή του προτιμήστε εκείνους που είναι ακόμα μικροί και τρυφεροί και φυσικά όχι εκείνους που έχουν ανθίσει, καθώς τα φύλλα σκληραίνουν και δεν είναι τόσο γευστικά.

Και λίγοι αριθμοί

Θρεπτικά στοιχεία ανά 100 γρ.:

  • Ενέργεια (Kcal): 29
  • Πρωτεΐνη (g): 1.8
  • Ολικά λιπίδια (gr): ΙΧNΗ
  • Κορεσμένα λίπη (gr):-
  • Μονοακόρεστα λίπη (gr): -
  • Πολυακόρεστα λίπη (gr): -
  • Χοληστερόλη (mg): 3.1
  • Διαιτητικές ίνες (gr): 2.6
  • Νερό (gr): 91.9
  • Νάτριο (mg): 74
  • Κάλιο (mg): 319
  • Ασβέστιο (mg): 127
  • Μαγνήσιο (mg): 25
  • Φώσφορος (mg): 42
  • Σίδηρος (mg): 0.62
  • Ψευδάργυρος (mg): 0.5
  • Χαλκός (mg): -

πηγές: Άγρια φαγώσιμα χόρτα- Εκδόσεις Ψύχαλου, homeopathswithoutborders.gr

δωρεάν φαγητό, κατευθείαν από τη φύση

Στα δύσκολα χρόνια που ζούμε και στα δυσκολότερα που έρχονται καλό είναι να θυμηθούμε μερικές πρακτικές που ακολουθούσαν με σοφία οι γιαγιάδες μας τα χρόνια που τα λεφτά ήταν λιγοστά και οι καθημερινές ανέσεις, σχεδόν ανύπαρκτες . Στην εποχή που αναφερόμαστε, είναι σίγουρο ότι δεν θα βρούμε  σούπερ μάρκετ σε κάθε γειτονιά της Αθήνας, ούτε ταχυφαγεία με κάθε είδος junk food που υπόσχονται φθηνό φαγητό αμφιβόλου ποιότητας. Οι άνθρωποι ήταν ακόμα κοντά στη φύση και γνώριζαν τα μυστικά που θα τους έδιναν την ευκαιρία να βρίσκουν ένα πιάτο φαγητό, ακόμα κι αν δεν υπήρχαν λεφτά!

Ας δούμε λοιπόν μερικά προϊόντα που η φύση τα δίνει τσάμπα!

  • άγρια χόρτα. Αυτά τα άγρια χόρτα που θεωρούνται εκλεκτά στον πάγκο του σύγχρονου μανάβη, κάποτε ήταν το πιο φθηνό φαγητό του τραπεζιού. Αρκεί να ήξερες να τα ξεχωρίζεις και να έβγαινες μια βόλτα με το μαχαιράκι σου στην εξοχή. Για ακούστε μερικά: ραδίκια, ζωχοί, άγρια μάραθα, ρόκες, γλιστρίδες, τσουκνίδες, αγριόπρασα, αγριοσέλινο, βολβοί, βλίτα,  βρούβες, κάπαρη, μυρώνια, καυκαλήθρες, αλλά και πιο gourmet όπως άγρια σπαράγγια και αγκινάρες. Σας ανοίξαμε την όρεξη;
  • άγρια μανιτάρια. Αυτό κι αν είναι εκλεκτό έδεσμα! Οι φθινοπωρινές & οι ανοιξιάτικες βροχές γεμίζουν τα βουνά με μανιτάρια και οι φανατικοί του είδους περιμένουν με το καλαθάκι στο χέρι να συλλέξουν τον πολύτιμο αυτό μεζέ. Ωστόσο, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί διότι πολλά είδη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για κατανάλωση. Ακολουθήστε έναν έμπειρο μανιταροσυλλέκτη και έχετε πάντα μαζί σας έναν φωτογραφικό οδηγό για να μπορείτε ανά πάσα στιγμή να ενημερώνεστε με ακρίβεια. Η σύνεση του συλλέκτη είναι η εγκύηση της ασφάλειας.
  • φρούτα του δάσους. Πιθανώς να μην ξέρετε ότι τα βατόμουρα, τα σμέουρα, τα μύρτιλα και όλα αυτά τα μικροσκοπικά φρουτάκια που πωλούνται στα μικροσκοπικά κεσεδάκι σαν κόσμημα, υπάρχουν σε άγρια κατάσταση στο δάσος. Αν ανεβείτε σε ορεινές περιοχές, οι παραδοσιακές νοικοκυρές θα σας δείξουν όλα αυτά τα πολύτιμα καλούδια του δάσους που μετατρέπονται σε πρώτης τάξεως γλυκίσματα για όλο το χρόνο!
  • ξηροί καρποί. Τα δασικά δέντρα που πολλές φορές χρησιμοποιούνται στις πόλεις και σαν καλλωπιστικά παράγουν καρπούς που είναι θρεπτικότατοι! Καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα & φουντούκια δεν φυτρώνουν μέσα σε πλαστικά δοχεία, αλλά κρέμονται από τα δέντρα στην κατάλληλη εποχή. Σπεύσατε!
  • ελιές.  Δεν υπάρχει γειτονιά σε μεγάλη πόλη της Ελλάδας που να μην έχει δεντροστοιχίες με ελαιόδεντρα. Τα δέντρα αυτά παράγουν τον πλούσιο καρπό τους, αλλά δεν ενδιαφέρεται κανείς να τον συλλέξει. Γιατί να μην μαζεύουμε τον καρπό από τα ελαιόδεντρα των πεζοδρομίων;
  • φρούτα. Σε πολλές περιπτώσεις τα καρποφόρα δέντρα χρησιμοποιούνται σαν καλλωπιστικά. Η αλλαγή στη χρήση τους δεν σημαίνει ότι τα δέντρα αυτά σταματούν να παράγουν καρπό. Μην αφήνετε, λοιπόν, τα νεράτζια να σκάνε στο πεζοδρόμιο και να αναθεματίζετε για τη βρωμιά που δημιουργείται. Φτιάξτε τα γλυκό! Είναι τσάμπα!
  • σαλιγκάρια. Ο παππούς μου, παλιά, μάζευε σαλιγκάρια, τα καθάριζε αφήνοντάς τα στο αλεύρι ή σε μακαρόνια για μερικές μέρες και μετά μάς τα μαγείρευε με κρεμμυδάκια και ντομάτα. Αν είστε από τους fan του εδέσματος, θα ξέρετε ότι ο μεζές αυτός είναι εκπληκτικός! Δείτε εδώ περισσότερες λεπτομέριες.

Αν δεν έχετε κάποιον να σας δείξει τα μυστικά των παλιών, μπορείτε να πάρετε αρκετές γνώσεις από τα βιβλία. Εμείς σας προτείνουμε το μικρό βιβλιαράκι με τίτλο Άγρια φαγώσιμα χόρτα για να μάθετε να αναγνωρίζετε τα χόρτα και να ξέρετε πότε θα τα βρείτε στους αγρούς καθώς και τον έγχρωμο οδηγό με τίτλο Μανιτάρια του  συγγραφέα Ζαχαρία Αθανασίου που περιέχει φωτογραφίες και αναλυτικά χαρακτηριστικά για περισσότερα από 600 διαφορετικά είδη άγριων ελληνικών μανιταριών.

photo : la catholique / flickr / c.c.